Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2019

Προστασία πρώτης κατοικίας.


Κατά το τελευταίο διάστημα έχει υποπέσει στην αντίληψή μας σωρεία δημοσιευμάτων στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο που αναφέρονται σε ένα νέο νομικό πλαίσιο το οποίο φέρεται ως ερχόμενο να αντικαταστήσει το σύνολο ή συγκεκριμένες διατάξεις του νόμου 3869/2010 για την προστασία υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων.
Ιδιαίτερα γίνεται αναφορά, πάντα κατά τα δημοσιεύματα, σε ένα νέο καθεστώς που φέρεται πως θα ρυθμίζει την προστασία της πρώτης κατοικίας.Προσφάτως ο Υπουργός Επικρατείας ισχυρίστηκε γενικόλογα ότι επήλθε συμφωνία κυβέρνησης και Ένωσης ελληνικών τραπεζών και ότι συμφωνήθηκε μια νέα διαδικασία που θα αντικαταστήσει τη διαδικασία του άρθρου 9 του νόμου 3869/2010 δηλαδή τη διαδικασία προστασίας της πρώτης κατοικίας των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων χωρίς όμως να δώσει υπεύθυνη πληροφόρηση για το ποια θα είναι η διαδικασία ρύθμισης των οφειλών φυσικών προσώπων που θα αντικαταστήσει τη διαδικασία του άρθρου 9 νόμου 3869/2010.
Ενόψει και του γεγονότος ότι απουσιάζει υπεύθυνη πληροφόρηση προς το κοινό εκ μέρους των θεσμικών οργάνων της πολιτείας και της ανυπαρξίας συγκεκριμένου σχεδίου/κειμένου διατάξεων επί του οποίου να μπορούν να τοποθετηθούν φορείς και πολίτες -διατάξεις που όμως εμφανίζονται ως ήδη συμφωνημένες μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών-, έχει προκληθεί έντονη δημόσια συζήτηση αλλά και ανησυχία και ανασφάλεια σε πολύ μεγάλο αριθμό πολιτών, ιδίως δανειοληπτών, οι οποίοι εύλογα αγωνιούν για την τύχη της κατοικίας τους και κατ' επέκταση της ζωής τους.
      Ορμώμενοι από το θεσμικό ρόλο μας ως συλλειτουργοί της προστασίας των οικονομικών δικαιωμάτων του πολίτη, ως ενώσεις καταναλωτών που εκ του ρόλου μας
έχουμε υποχρέωση να προστατεύουμε τα δικαιώματα των πολιτών και ιδιαίτερα των αδυνάμων, ως θεματοφύλακες της συνταγματικής νομιμότητας και επειδή παράλληλα το ζήτημα είναι εξόχως ευαίσθητο, σας εκφράζουμε τον έντονο προβληματισμό και τη βαθιά ανησυχία μας σχετικά με το περιεχόμενο των υπό συζήτηση ρυθμίσεων, όπως αυτές είδαν το φως της δημοσιότητας, και εφιστούμε την προσοχή σας -ιδίως- στα εξής σοβαρά σημεία :
           1.  Κατά το άρθρο 93 παρ. 4 του Συντάγματος τα δικαστήρια υποχρεούνται να μην εφαρμόζουν νόμο που το περιεχόμενό του είναι αντίθετο προς το Σύνταγμα. Η τυχόν πρόβλεψη σε νομοθετική διάταξη ότι υποθέσεις του ν.3869/2010 οι οποίες εκκρεμούν προς συζήτηση ενώπιον δικαστηρίων αναφορικά με το κύριο αίτημά τους και στις οποίες έχει ήδη εκδοθεί προσωρινή δικαστική διαταγή θα υπαχθούν υποχρεωτικά ή συγκεκαλυμμένα σε καθεστώς διαφορετικό από το σήμερα υπάρχον (: καθεστώς ηλεκτρονικής πλατφόρμας ή οποιοδήποτε άλλο), το οποίο είτε θα στερεί από τους αιτούντες το δικαίωμα στο φυσικό δικαστή τους είτε θα ανατρέπει την εκδοθείσα διαταγή, που εκδόθηκε από νόμιμο δικαστήριο, συνιστά ανεπίτρεπτη παρέμβαση της νομοθετικής εξουσίας στα έργα της δικαστικής, πάσχει από  αντισυνταγματικότητα και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι νομικά αποδεκτή.
        2. Ομοίως, τυχόν πρόβλεψη ότι οι ήδη κατατεθειμένες εκκρεμείς αιτήσεις, ακόμη και αν δεν έχει συζητηθεί η προσωρινή διαταγή, υπάγονται σε καθεστώς διάφορο του υπάρχοντος, ιδίως με πρόβλεψη ότι εφεξής η αίτηση δεν θα κρίνεται από δικαστήριο αλλά με άλλο σύστημα (λ.χ ηλεκτρονική πλατφόρμα) και ιδιαίτερα αν αυτό γίνει με την επί τω χείρω μεταβολή των ουσιαστικών προϋποθέσεων που ίσχυαν κατά το χρόνο κατάθεσης της αίτησης, όπως λ.χ τα όρια προστασίας, έτσι ώστε μέρος των αιτούντων (ήδη εχόντων την ιδιότητα του διαδίκου) να χάνει τη δυνατότητα δικαστικής προστασίας, παραβιάζει επίσης σειρά από συνταγματικές αρχές και δικαιώματα, είναι αντισυνταγματική και δεν μπορεί να είναι αποδεκτή.                                                         
     3. Για οφειλέτες που θα υποβάλλουν αιτήσεις προστασίας/υπαγωγής στο νέο καθεστώς που θα διαδεχθεί τον νόμο 3869/2010 πρέπει επίσης να ληφθεί σοβαρότατα υπόψη ότι η πρόβλεψη χαμηλών ορίων προστασίας, όπως ιδίως το αναφερόμενο στα δημοσιεύματα ποσό των 130.000,00 ευρώ ως μέγιστο συνολικής οφειλής (που συνιστά πλήρη ανατροπή του ισχύοντος σήμερα πλαισίου στο οποίο δεν υπάρχει όριο και το ζήτημα της σημασίας του ύψους οφειλής κρίνεται μόνο από τα δικαστήρια), με παράλληλη άρνηση προστασίας πέραν των 130.000,00  οικογένειες με περισσότερα από 3 ή 4 τέκνα, μητέρων που ανατρέφουν μόνες τα παιδιά τους κ.ό.κ.), θα συνιστά όχι μόνο μία επί της ουσίας απάνθρωπη μεταχείριση για τα πρόσωπα αυτά αλλά και παραβίαση της αρχής της προστασίας, της εμπιστοσύνης και σειράς άλλων διατάξεων της ευρώ σε πρόσωπα που τεκμηριωμένα έχουν σοβαρότατους λόγους προστασίας (αποδεδειγμένη με έγγραφα ανεργία, αναπηρία των ιδίων ή άμεσων μελών των οικογενειών τους, απολυμένων, γονέων σε πολύτεκνες κείμενης νομοθεσίας και του Συντάγματος και επίσης δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
        Σας επισημαίνουμε ότι οποιαδήποτε τυχόν νομοθετική πρωτοβουλία ή άλλη δράση που θα έχει ως αποτέλεσμα κατά αντισυνταγματικό τρόπο να θιγούν ή μειωθούν κεκτημένα δικαιώματα πολιτών, και μάλιστα τόσο ευαίσθητα, θα μας βρει αντίθετους, τόσο με λόγια όσο και με έργα.
Μέχρι σήμερα οι ειρηνοδίκες  στην πλειονότητά τους έκαναν το καθήκον του και με αποφάσεις τους προστάτευσαν την πρώτη κατοικία εξασθενημένων συμπολιτών μας ανάμεσα στις οποίες και κατοικίες μικρεμπόρων. Προσφάτως το Ειρηνοδικείο Χανίων δικαίωσε με αποφάσεις του  μικρεμπόρους  οι οποίοι διενεργούσαν προσωπική επιχειρηματική δραστηριότητα μικρής κλίμακας. Η πρώτη κατοικία της πλειονότητας μικρών και μεσαίων ελευθέρων επαγγελματιών  και εμπόρων όμως ήταν απροστάτευτη και κατά τη διάρκεια ισχύος του νόμου 3869/2010 και συνεχίζει να είναι απροστάτευτη.  Ζητούμε στη νέα διαδικασία που θα αντικαταστήσει τον νόμο 3869/2010 να προβλεφθεί επιτέλους και η προστασία της πρώτης κατοικίας των μικρών και μεσαίων ελευθέρων επαγγελματιών και εμπόρων . Επίσης ζητούμε να τροποποιηθούν τα κριτήρια ένταξης επιχειρήσεων στη διαδικασία της εν λειτουργία εξυγίανσης και της εν λειτουργία πτώχευσης επιχειρήσεων ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερες επιχειρήσεις να συνεχίζουν τη λειτουργία τους όσο βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία εξυγίανσης τους ή η πτωχευτική διαδικασία τους.
Ζητούμε συνεπώς η νέα διαδικασία που θα αντικαταστήσει τη διαδικασία του άρθρου 9 νόμου 3869/2010 να μη συρρικνώνει αλλά να διευρύνει τη δυνατότητα προστασίας του δικαιώματος των πολιτών στην πρώτη κατοικία και στη στέγαση επιτρέποντας σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες να επιδιώκουν την προστασία της πρώτης τους κατοικίας  δια της δικαστικής οδού. Είμαστε κάθετα αντίθετη στην οποιαδήποτε πιθανή καθιέρωση εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών ο οποίος θα επιβάλλει τη συναίνεση των τραπεζικών εταιριών ως αναγκαία προϋπόθεση για την επίτευξη ρύθμισης προστασίας της πρώτης κατοικίας των υπερχρεώμένων πολιτών.
         Σας ενημερώνουμε τέλος ότι η παρούσα επιστολή μας θα κοινοποιηθεί σε όλους τους αρμόδιους φορείς  με στόχο την όσο το δυνατόν πληρέστερη ενημέρωση και κινητοποίηση των πολιτών για την προστασία των υπό διακινδύνευση δικαιωμάτων τους. 

Ντερμανάκης Νικόλαος
εκπρόσωπος της Ένωσης για τα Δικαιώματα του Καταναλωτή και του Πολίτη (ΔΙΚΑΠ)
και του Ινστιτούτου Καταναλωτών Κρήτης (ΙΝΚΑ Κρήτης)


(Φωτογραφία από ΠΗΓΗ )

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.